Openbaar Onderwijs


De tot nu toe oudste vermelding over een school te Lichtenvoorde stamt uit 1602. In dat jaar wordt aangegeven dat de schoolmeesters van Grol armoedshalve vertrokken zijn en dat `de Papisten van Grol haere kinderen na Lichtenvoorde ter scholen sint schickende. Een school met een onbekend gebleven maar blijkbaar katholieke leerkracht. In een uit 1603 stammend document wordt melding gemaakt van een schoolmeester die door een aantal ingezetenen van de Vlecken Lichtenforde al enkel jaren uit hun eigen middelen onderhouden en betaald wordt. Als gevolg van de invoering van de gereformeerde staatgodsdienst wordt Henricus Kemner op 18 juni 1616 in Lichtenvoorde als+ schooldienaar aangesteld. Om in zijn onderhoud te kunnen voorzien is deze schoolmeester ook koster en voorzanger van de Johanneskerk en moet hij de klok luiden bij brand en onraad. In 1650 is Willem Jansen Bercklaer ´schoolmeyster´ Net als zijn voorgangers heeft ook deze meester vele bijbaantjes. Zoveel dat volgens sommigen het lesgeven er danig onder lijdt. In 1666 moet hij zijn schooldienst verlaten als gevolg van de invallen van de Bisschop van Munster. Johan van Leeuwen is vanaf 1679 schoolmeester die in 1712 overlijdt. Hij wordt door zijn zoon Damianus van Leeuwen opgevolgd om de jeugd van Lichtenvoorde ín alle godtstaligheit , leesen en schrieven ´´bij te brengen. Op 5 september 1735 treft Lichtenvoorde een ramp´´een groot deel van de bebouwing valt ten prooi aan de vlammen. Dat geldt ook voor de school: het alhier staende stadtschoolhuijs jammerlijck is in de asche geraekt.

Veel kinderen gingen niet of weinig naar school. In het voorjaar hielpen ze bij de veldarbeid en in de zomer bij het binnenhalen van de oogst. Het waren goedkope arbeidskrachten in de kleine, soms ambachtelijke bedrijven. In de winters gingen meer kinderen naar school, soms naar kleine huisschooltjes in de buurt. Alleen in Lichtenvoorde een Zieuwent waren erkende scholen. In 1815 werd het oude Poorthuis op aan de Rapenburgsestraat (tegenwoordig Han te Woerd)verbouwd tot een school. Schoolmeester is dan Gerrit Hendrik Schepers die aan de Varkensmarkt woont. In 1826 wordt duidelijk dat het slecht gesteld staat met het schoolgebouw . Uiteindelijk wordt in 1828 besloten aan deze ontoelaatbare toestand een eind te maken en daartoe koopt de gemeente een pand aan de Ganzenmarkt. In 1842 overlijdt Gerrit Hendrik Schepers en wordt hij opgevolgd door Albertus Braakman die 250 gulden op jaarbasis verdiend. Het schoolgebouw aan de Ganzenmarkt wordt in 1856 nog eenmaal grondig verbouwd. In 1874 trad het Kinderwetje van Van Houten in werking. Dat bepaalde dat kinderen onder de 12 jaar geen fabrieksarbeid mochten verrichten, veldarbeid dus nog wel. Daardoor werd de school aan de Ganzenmarkt/Rentenierstraat te klein. Vandaar dat in 1887 de openbare school aan de Dijkstraat werd gebouwd. Voor meer informatie verwijs ik u na Een boekje open R.K.Jongensschool-st. Jorisschool door Godfried Nijs.

Lees meer

Gerelateerde informatie


Onderwerpen