Kermis


Volgens ‘De dikke Van Dale’ is de betekenis kermis afgeleid van het woord kerkmis oftewel een plechtige mis bij de jaarlijkse viering van de kerkwijding. Voordat een kerk in gebruik werd genomen werd deze met groot ceremonieel ingewijd. Deze zogenaamde ‘kerkemis’ werd elk jaar op inwijdingsdag herhaald. De oudste gegevens in Lichtenvoorde over zo’n ‘kerkemis’ dateren uit 1583. Uit een brief, geschreven door vicaris Warnsinck te Groenlo, blijkt dat hij in opdracht van de pastoors zaliger Wolsinck en Naelman “up die Legtenvordense Karmisse in de kappelle nae aldergewoentheit die misse gesongen unde geprediket hebben. Warnsinck was zeer tevreden over de manier waarop hij in Lichtenvoorde was onthaald. Hem en zijn kapelaan was genoeg wijn en kost aangeboden door kerkmeester Schilderinck. De mis werd opgedragen in de oude kapel, gelegen aan de Rentenierstraat. De kapel was in 1496 gebouwd en in 1648 werd op deze plaats de huidige hervormde kerk ingezegend.

Het ker(k)mis vieren in Lichtenvoorde is dus al meer dan 400 jaar oud. De gelovigen in die tijd waren verplicht de mis te volgen en op die dag geen werk te verrichten. Vaak werd er na de viering een processie gehouden waar een grote menigte aan meedeed. Na het feest van de parochie was er een jaarmarkt. Kooplieden die hun waren aan de man probeerden te brengen kregen gezelschap van muzikanten, acrobaten, goochelaars, vuurspuwers en andere artiesten die een graantje mee probeerden te pikken van de vrijgevigheid van een feestelijk gestemde menigte. De kerkmis werd een erkende feestdag, die talloze plaatsen op ongeveer dezelfde wijze, zij het op zeer uiteenlopende tijdstippen, werd gevierd. Langzamerhand verschoof het accent van een kerkelijk feest naar het marktplein. De herinnering aan het sacrale begin vervaagde. ‘Kerkemis’ werd ‘kerremis’ en ‘kerremis’ werd tenslotte ‘kermis’. Uit heiligheid, handel en vermaak was een nieuw feest geboren. Het kwam daardoor los te staan van zijn oorspronkelijke betekenis. Omdat kermis vaak gepaard ging met openbare dronkenschap, werd er door kerkelijke en burgerlijke overheden wel tegen opgetreden maar zonder succes.

Lees meer

Gerelateerde informatie


Onderwerpen