Straatnamen en wegen in Lichtenvoorde: een historisch overzicht
Tot het begin van de 19e eeuw kende Lichtenvoorde geen officieel vastgestelde straatnamen of wegennamen. Toch hadden enkele straten en wegen al informele namen, vaak gebaseerd op herkenningspunten of bestemmingen, zoals op oude kadastrale kaarten te zien is. Pas in 1920 kregen alle bestaande straten en doorgaande wegen officiële namen. Dit gebeurde in het voorjaar, met behoud van veel bestaande namen die door de lokale bevolking al werden gebruikt.
Verharding en tolwegen
In 1853 begon de gemeente met het verharden van interlokale wegen, zoals de weg van Lichtenvoorde naar Varsseveld, een tolweg. Tolgaarder F.H. Donderwinkel bediende de slagboom, waarbij het tarief varieerde van één cent voor een kalf, schaap of varken, tot vijftien cent voor een met paard bespannen wagen. Na 1870 werden ook andere belangrijke verbindingswegen, zoals die naar Aalten en Groenlo, van grind voorzien.
De grindwegen waren echter arbeidsintensief in onderhoud. Ze bestonden uit een rood zandbed met twee lagen grind en werden regelmatig geëgaliseerd. Vanaf de jaren 1930 werden grindwegen geleidelijk vervangen door klinkers en later door asfalt. In het centrum van Lichtenvoorde werden sommige straten al rond 1900 bestraat met veldkeien, zoals de "Steenstraat."
Huisnummering en wijkindeling
Tot 1950 had elk gebouw in de gemeente een nummer met een wijkletter. Wijk A omvatte het centrum (ook wel "Stad" genoemd), terwijl omliggende wijken zoals Den Bosch en dorpen zoals Zieuwent en Lievelde aparte letters kregen. In 1957 werd dit systeem vervangen door een gestandaardiseerde huisnummering, waarbij straten met open plekken gereserveerde nummers kregen om hernummering te voorkomen.
De Wegencommissie
Voor de algehele vernoeming van straten stelde de gemeente een speciale Wegencommissie in, die de raad adviseerde. Ze koos vaak historisch bewuste namen, gebaseerd op boerderijen, veldnamen of andere bekende punten. Dit proces werd mede ondersteund door gesprekken met bewoners en belangenverenigingen.
Bijzondere initiatieven
Soms werden straatnamen op bijzondere wijze vastgesteld. Zo werd de Frans ten Boschstraat vernoemd naar aanleiding van een emotionele brief van scholieren aan het gemeentebestuur. Ook speelden nationale richtlijnen een rol, zoals een resolutie uit 1957 die gemeenten opriep een straat naar Europa te vernoemen. Daarnaast werden straten gegroepeerd op thema’s, zoals bomen, vogels, schilders en componisten.
Fotografie en bronvermelding
Het boek waarin deze informatie is opgenomen bevat zorgvuldig geselecteerde foto’s – zowel historische als recente – en biedt uitgebreide achtergrondinformatie over de namen en hun betekenis. Hoewel schriftelijke documentatie over straatnamen vaak ontbreekt, heeft men door gesprekken met bewoners waardevolle kennis weten te achterhalen.
Dankwoord
Het boek is samengesteld met de hulp van vele betrokkenen, zoals gemeentelijke ambtenaren, historici en inwoners van de regio. Speciale dank gaat uit naar de taaladviseur en lezers die bijdragen hebben geleverd aan de controle en verbetering van de inhoud.