Freule van Dorthstraat


Freule van Dorthstraat

Raadsbesluit van 9 November 1965 

Op 9 mei 1798 kochten Toon en haar zus Judith van Dorth de havezate Harreveld van de erven Bentinck en Van Randwijck en vestigden zich daar. Korte tijd later trok hun vader, J.A.H.S. van Dorth, bij hen in. Toon en Judith hadden echter geen enkele ervaring met het beheer van een groot huis met bijgebouwen, tuinen en landerijen. De schulden stapelden zich op en betere financiële vooruitzichten waren er niet. Toch dachten zij een ‘toekomstige troef’ in handen te hebben: hun Oranjegezindheid. A.R. van Heeckeren van Suideras, een fervent aanhanger van het Huis van Oranje, had na de inval van de Fransen in Nederland haastig zijn toevlucht gezocht in Pruisen. Op 5 september 1799 ondernam hij, met medeweten van Judith van Dorth, een poging om met een groep orangisten in enkele Achterhoekse plaatsen een contrarevolutie te ontketenen. Dit was bedoeld om de in Engeland verblijvende erfprins van Oranje-Nassau, de latere koning Willem I, weer aan de macht te helpen. Die ochtend vertrokken Judith en Toon in een met oranje versierde koets vanuit Harreveld, via Lichtenvoorde naar de buurtschap Zwolle. Daar hoopten ze de erfprins en Van Suideras met hun ‘strijdmacht’ aan te treffen, maar die bleken afwezig. De overmacht van de patriotten was zo groot dat Van Suideras en zijn medestanders opnieuw naar Pruisen waren gevlucht. Teleurgesteld keerden de Van Dorths terug naar Harreveld. In Lichtenvoorde hoorden ze dat de patriot Frederik Resink bij een caféruzie was neergestoken. Judith sprak openlijk haar goedkeuring uit over deze moord. Dit leidde tot een onderzoek naar de ongeregeldheden in Lichtenvoorde, waarna Judith werd gearresteerd en opgesloten in een tuchthuis in Arnhem. Later werd ze overgebracht naar Winterswijk in afwachting van haar berechting. Op 21 november werd Judith ter dood veroordeeld wegens het uitsteken van de Oranjevlag, het dragen van de bij wet verboden oranje versierselen en haar uitspraken over de moord op Resink. Kort daarna werd het vonnis voltrokken nabij het Joodse kerkhof in Winterswijk. Ze werd begraven in de Johanneskerk te Lichtenvoorde.

© Tekst: Henny Bennink
Lees meer

Gerelateerde informatie


Onderwerpen